Beweging van Gletsjers
Gletsjers zijn enorm groot en breed, toch verschuiven en bewegen alle gletsjers. Hoe snel en hoe veel een gletsjer beweegt hangt af van een aantal factoren.
Een gletsjer kan op twee verschillende manieren verschuiven en bewegen. Hieronder gaan we de basis van deze twee manieren uitleggen.
Ten eerste kan een gletsjer verschuiven omdat er onder de gletsjer een soort rivier van smeltwater ontstaat waardoor de gletsjer op deze rivier gaat drijven en schuiven.
Door onder andere de klimaatverandering smelt er veel meer ijs. Het smeltwater van gletsjers moet ergens heen. Soms word het water via kleine stroompjes de bergen in geduwd. Echter komt het meeste water via grote watervallen en scheuren onderin de gletsjer terecht. Door dit proces komt er ook nog eens nog meer water bij omdat de stromen diepere gaten in het ijs slijpen en hierdoor ontstaat een kettingreactie. Het water dat onder de gletsjers valt verzameld zich en vaak met miljoenen liters tegelijk. Het grote oppervlakte van water onder de gletsjer stroomt vanwege de zwaartekracht bergaf. Omdat er een heuse rivier is gevormd onder de gletsjer kan deze rivier de gletsjer losmaken van de grond en langzaam mee laten drijven bergafwaarts. Uiteindelijk vallen grote stukken ijs aan het einde van de rivier dus gewoon in zee. In de zomer is de hoeveelheid smeltwater het grootst dus brokkelt er in de zomer ook veel meer ijs van de gletsjer af. Bij kleine gletsjers gaat dit nog om meters tot tientallen meters per jaar. Echter gaat het bij de grote gletsjers al over kilometers ijs die per jaar afbreken en in zee verdwijnen.
De tweede manier waarop een gletsjer kan bewegen en schuiven is wanneer er twee ijslagen van een gletsjer boven elkaar langs glijden. Wanneer de bovenkant sneller glijd dan de onderkant word deze onderkant vanzelf meegesleurd en andersom geld hetzelfde. Wanneer een gletsjer op deze manier schuift neemt het allemaal puin en stenen in zich mee en duwt de gletsjer puin vooruit. In de ijstijd zijn er stenen geweest die honderden kilometers hebben meegereisd met zon gletsjer. Neem onze hunebedden. Dit zijn allemaal grote stenen uit oorspronkelijke Scandinavische gebergten vooruitgeduwd door grote gletsjers.
Hoewel de gletsjers langzaam bewegen zijn ze weg heel erg groot, zwaar en breed. Dit allemaal zorgt voor flinke erosie van het land waar de gletsjer overheen schuift. Wanneer smeltwater onder de gletsjer weer bevriest kan het tijdens het bevriezen stenen vast laten vriezen in de bodem van de gletsjer. Deze stenen zijn soms wel zo groot als een huis. Voordat een gletsjer er is, is er vaak al een dal dat is uitgeschuurd door een oude rivier. Wanneer er een gletsjer ontstaat volgt deze het zelfde pad naar beneden als de rivier deed. Echter kan een gletsjer niet de bochten maken die de rivier maakte en maakt hij dus doormiddel van erosie een groot vaak vrij recht pad. Door het ontstaan door het bewegen van de gletsjers grote en kleine morenen. Dit zijn hopen steen en puin die zijn achtergelaten op de plek waar de zijkant of het einde van de gletsjer was/is.
